امّا اسرار
این قضیه که چرا حضرت امیرمؤمنان در خانه خدا به دنیا آمده، در برخی منابع درباره
آن مطالبی مطرح شده که در اینجا بیان میشود:
1 .
برخی از بزرگان اهل سنّت پس از بیان
جریان تولد حضرت امیر ـ علیهالسّلام ـ در کعبه گفتهاند: این کرامت و بزرگی برای
علی ـ علیهالسّلام ـ است که در خانه خدا به دنیا آمده و تجلیل برای محل تولد او
شمرده میشود.
2 . آلوسی که قبلا نیز از او یاد شد (یکی از بزرگان اهل سنّت
است) بعد از نقل جریان تولد حضرت در کعبه تعبیر لطیفی دارد که عین عبارت او آورده
میشود که گفته است: «سبحان من یضع الاشیاء فی مواضعها و هو احکم الحاکمین». یعنی
منزه است خداوندی که هر چیزی را در جایگاهش قرار میدهد و او بالاترین حکم
کنندگان است.
آلوسی در
ادامه گفته است:
گویا علی ـ
علیهالسّلام ـ نیز خواست تا در مورد خانه کعبه که موجب این افتخار برای او شده
بود و در دل او متولد گشته بود جبران کند و به همین جهت بتها را از روی خانه به
زیر افکند، زیرا در پارهای از اخبار آمده که خانه خدا به درگاه حق تعالی شکایت
کرده و گفت: پروردگارا تا چه وقت در اطراف من این بتها را پرستش کنند؟ و خدای
تعالی به او وعده داد که آن مکان مقدس را از آن بتها تطهیر کند.
3 . شیخ صدوق نیز در این باره گفته است: این که حضرت امیر ـ
علیهالسّلام ـ در کعبه به دنیا آمده، بزرگداشتی بود از جانب خدای متعال و اکرامی
بود که نسبت به مقام شامخ و با عظمتش عنایت فرمود. (الارشاد، باب۱، ص۲، ترجمه سیدهاشم محلاتی،
نشر انتشارات علمیه الاسلامیه)
4 . از صعصعة بن صوحان روایت شده که در واپسین لحظات زندگی علی
ـ علیهالسّلام ـ از حضرتش پرسید: تو برتری یا حضرت عیسی بن مریم؟ علی ـ علیهالسّلام
ـ فرمود: مادر عیسی در بیت المقدس بود، هنگامی که وقت ولادت عیسی فرا رسید، مریم
ندائی شنید که بیرون شو، این جا عبادتگاه است نه زایشگاه، اما مادر من فاطمه بنت
اسد، هنگامی که زایمانش نزدیک شد در حرم بود، دیوار کعبه شکافته شد و من آنجا
متولد شدم و هیچ کسی دارای چنین فضیلتی نیست نه پیش از من و نه پس از من. (قزوینی،
سیدکاظم، علی از ولادت تا شهادت، ص۱،
قم، نشر علمیه، ۱۳۹۷
ق)
و برخی دیگر گفتهاند: ...
پیداست که خانه کعبه درب، داشته که از آن وارد شود. امّا این جا در خانه باز نشد، بلکه
دیوار کعبه شکافته شد تا دلیلی روشنتر و آشکارتر بر یک اعجاز باشد و برای این که
بعدها نتوانند جریان را تصادفی و اتفاقی به حساب بیاورند، و جالب این جاست، با این
که در خلال چندین قرن کعبه تجدید بنا شده است، هنوز هم اثر آن شکاف روی دیوار خانه
وجود دارد و موضع شکاف را با نقره پر کردهاند و در قسمتی که معروف به مستجار است،
این اثر به طور آشکار دیده میشود و همیشه جمعیت انبوهی از حاجیها به این قسمت
پناه میبرند و مشغول گریه و زاری و نیاز به درگاه خداوندند و حاجت میخواهند.
در مجموع چند
نتیجه به طور یقین مشخص میشود:
اولاً : مسأله
به دنیا آمدن امیرمؤمنان ـ علیهالسّلام ـ در خانه خدا و کعبه معظمه جزء مسلمات
تاریخ است که نه تنها در منابع شیعه بلکه در منابع معتبر برادران اهل سنّت فراوان
نقل شده که علامه امینی در الغدیر همه آن منابع را جمعآوری کرده است که قبلا
اشاره شد.
و هم چنین نه
تنها به گفته علمای شیعه بلکه به گفته بزرگان اهل سنّت جریان تولد امام علی ـ علیهالسّلام
ـ در میان خانه خدا (کعبه) با روایات متواتر (روایاتی که موجب یقین میشود) ثابت
شده است.
ثانیاً : گرچه همه اسرار این قضیه به طور کامل برای هیچ
کسی معلوم نخواهد بود، امّا از مجموع سخنان بزرگان شیعه و سنی به خوبی معلوم میشود
که این مسأله (در کعبه به دنیا آمدن) در واقع یک نوع اعجاز و کرامت برای حضرت امیر
مؤمنان است و جزء خصایص و نعمتهای الهی است که به گفته بزرگان اهل سنّت مانند
آلوسی و حاکم نیشابوری و دیگران تنها نصیب حضرت امیرمؤمنان شده است و هیچ کسی نه
قبل از علی و نه بعد از آن حضرت در کعبه به دنیا نیامده است.
لذا از کلامی
که از آن دو عالم بزرگ (آلوسی و حاکم نیشابوری) قبلاً نقل شد: یکی شان این مسأله
را به کرامت علی ـ علیهالسّلام ـ و تجلیل محل تولد او یاد نمود و دیگر به این
نکته اشاره کرده بود که در کعبه به دنیا آمدن فیضی بزرگ بود که شایسته بود علی ـ
علیهالسّلام ـ بدان فیض عظمی بار یابد.
و جالبتر از
همه آن که آن گونه که در کلام خود امیرمؤمنان که قبلا بیان شد، حضرت عیسی ـ علیهالسّلام
ـ با این که یک پیامبر اولوالعزم بود، به هنگام تولدش به مادر او دستور داده شد از
مسجد بیتالمقدس بیرون شود، چون آن جا عبادتگاه است نه زایشگاه، امّا به هنگام
تولد امیر مؤمنان، مادرش فاطمه بنت اسد به داخل کعبه و عبادتگاه رهنمون شده و از
طریق شکافته شدن دیوار کعبه به صورت اعجازگونه به داخل آن راه داده میشود.
امّا این که
در کعبه تولد و در مسجد شهادت نصیب آن حضرت میشود، گویای مقام و منزلت بسیار
بالای آن حضرت است.